Posty
Jego historia sięga XIII wieku. Jest największym placem Krakowa, a także, z 4 ha powierzchni, jednym z największych rynków w Europie (w Polsce większy jest Rynek w Olecku o powierzchni przekraczającej 5,5 ha, Rynek w Latowiczu o pow. ok. 4,3 ha, natomiast Rynek w Tarnogrodzie jest tylko marginalnie mniejszy). Rynek Główny ma kształt kwadratu o boku wynoszącym około 200 m.
Na Rynku Głównym i w jego sąsiedztwie znajdują się ważne zabytki Krakowa, takie jak Kościół Mariacki, Sukiennice, Kościół św. Wojciecha czy Wieża Ratuszowa.
Rynek Główny początkowo był własnością władcy. W 1358 Kazimierz Wielki zrzekł się prawa do większości obiektów na Rynków Głównym na rzecz miasta. Pierwsza wzmianka pochodzi z roku 1300 występuje on pod nazwą Rynek, Ring, Circulus lub Forum, nazwy te zachowały się aż do 1882 roku. Później występuje pod nazwą Rynek Główny. Od początków XIV do XVIII wieku poszczególne fragmenty Rynku miały swoje oddzielne nazwy, związane zazwyczaj z rodzajem prowadzonego tam handlu. Całą północną część Rynku (wg innych źródeł - tylko jej część) określano mianem "Kurzego targu", zwanego również niekiedy "Kurniczym rynkiem". Zajmował on prawdopodobnie teren od ul. Sławkowskiej do ul. Floriańskiej. W północno-zachodnim narożniku Rynku, między Sukiennicami a wylotem ul. Szczepańskiej, znajdował się wzmiankowany już w 1343 r. "Targ solny". Natomiast na terenie pomiędzy Ratuszem a połacią Rynku od ul. Wiślnej do ul. Brackiej umiejscowiony był "Targ węglowy". Od wylotu ul. Brackiej do wylotu ul. Grodzkiej rozciągał się "Rynek ołowny", zwany także "Ołownym dworem". Pomiędzy kościółkiem Św. Wojciecha a linią wylotu ul. Siennej, naprzeciw Szarej Kamienicy, znajdował się "Żydowski rynek", którego inna nazwa to "Żydowski targ". Prawdopodobnie naprzeciw wylotu ul. Brackiej, obok południowej ściany Sukiennic, tam, gdzie w r. 1525 odbył się hołd pruski, umiejscowiony był rejon zwany "Na goldzie". Miejsce to w XVII i XVIII w. nazywano "na majestacie" lub też "theatrum". Obok wymienionych, zlokalizowanych nazw części Rynku, w źródłach znajdujemy określenia miejsc, których położenia trudno obecnie ustalić. Są to następujące nazwy: "Rybny targ", "Chlebowy targ", "Bednarzy targ" i "Rakowy targ".
Rynek Główny skupiał znaczną część krakowskich, średniowiecznych rezydencji (kamienica Margrabska, pałac Pod Krzysztofory, pałac Zbaraskich, Szara Kamienica) oraz znajdowały się tu również okazałe pałace związane z władzą miejską i królewską (kamienica Hetmańska i kamienica Montelupich). Posiadanie rynkowej kamienicy było bowiem dowodem prestiżu patrycjuszy, urzędników królewskich oraz szlacheckich rodów.
W epoce renesansu i wczesnego baroku na Rynku Głównym (głównie na Goldzie) odprawiane były uroczyste ingresy monarsze, hołdy składane królom, triumfy i parady. Był miejscem wielu okazałych uroczystości i wydarzeń historycznych I Rzeczypospolitej. Tu 10 kwietnia 1525 książę Prus Albrecht Hohenzollern złożył hołd lenny królowi Polski Zygmuntowi I. Odbyła się tutaj także przysięga wojskowa na wierność konstytucji 3 maja (1791). 24 marca 1794 Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej Tadeusz Kościuszko złożył przysięgę Narodowi, rozpoczynając powstanie. Rynek Główny pamięta także wjazd księcia J. Poniatowskiego i zajęcie odwachu przez wojska polskie 1809 r., bale w Sukiennicach na cześć Napoleona.
W 1882 r. uruchomiono pierwszą w Krakowie wąskotorową linię tramwaju konnego, a jej trasa wiodła przez Rynek Główny. W kolejnych latach Rynek Główny był najważniejszym węzłem komunikacyjnym w mieście – krzyżowały się tutaj trasy kilku linii tramwajowych. W 1951 roku, mimo sprzeciwu specjalistów, władze podjęły decyzję o likwidacji torowisk na rynku. Proces ten trwał stopniowo. 27 czerwca 1952 roku przez Rynek przejechał ostatni tramwaj normalnotorowy, zaś tramwaje wąskotorowe zniknęły z niego ostatecznie 13 lutego 1953 roku, wraz z ich likwidacją. Torowiska zostały zdemontowane później, dzięki czemu jeszcze przez kilka lat funkcjonowała na nim atrakcja w postaci kursów tramwaju konnego.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz